23 kwiet­nia, jak co roku przy­pa­da Świa­to­wy Dzień Książ­ki i Praw Autor­skich. To nie­ty­po­we świę­to orga­ni­zo­wa­ne jest przez UNESCO w celu pro­mo­cji czy­tel­nic­twa, edy­tor­stwa i ochro­ny wła­sno­ści inte­lek­tu­al­nej (praw autorskich).

Data 23 kwiet­nia, wca­le nie zosta­ła wybra­na przy­pad­ko­wo. Jest ona sym­bo­licz­na dla lite­ra­tu­ry świa­to­wej. W roku 1616 tego dnia zmar­li Migu­el de Cervan­tes — hisz­pań­ski pisarz rene­san­so­wy, Wil­liam Szek­spir — angiel­ski poeta i dra­ma­turg, oraz Inca Gar­ci­la­so de la Vega — histo­ryk peru­wiań­ski (przy czym datę śmier­ci Szek­spi­ra poda­je się według kalen­da­rza juliańskiego[a], a pozo­sta­łych dwóch – według gre­go­riań­skie­go). Na ten sam dzień przy­pa­da rów­nież rocz­ni­ca uro­dzin lub śmier­ci innych wybit­nych pisa­rzy, np. Maurice’a Dru­ona, Hal­l­dó­ra Laxnes­sa, Vla­di­mi­ra Nabo­ko­va, Jose­pa Pla i Manu­ela Mejía Val­le­jo. Wyjąt­kiem w obcho­dach tego świę­ta jest Wiel­ka Bry­ta­nia – w tym przy­pad­ku obcho­dzi się je w pierw­szy czwar­tek mar­ca, tak aby wypa­da­ło w trak­cie seme­stru szkol­ne­go, z powo­du licz­nych akcji orga­ni­zo­wa­nych dla uczniów. 

Koleb­ka Świa­to­we­go Dnia Książ­ki i Praw Autorskich

Świę­to swój począ­tek ma w Hisz­pa­nii, dokład­nie w Kata­lo­nii. Zapro­po­no­wał je Vicen­te Cla­vel Andrés, wydaw­ca z Walen­cji w 1926 roku. Hisz­pa­nie bar­dzo poważ­nie pod­cho­dzą do Świa­to­we­go Dnia Książ­ki i Praw Autor­skich. Od 1930 roku jest to ofi­cjal­ne świę­to w całej Hisz­pa­nii, a od 1964 we wszyst­kich kra­jach hisz­pań­sko­ję­zycz­nych. Dzień 23 kwiet­nia w Kata­lo­nii jest hucz­nie obcho­dzo­ny jako dzień jej patro­na – Świę­te­go Jerze­go. Kobie­ty obda­ro­wy­wa­ne są tego dnia czer­wo­ny­mi róża­mi, któ­re mają sym­bo­li­zo­wać krew smo­ka poko­na­ne­go przez wcze­śniej wspo­mnia­ne­go świę­te­go. Męż­czyź­ni rów­nież mogą liczyć na upo­min­ki od kobiet w posta­ci książek.

Z oka­zji Świa­to­we­go Dnia Książ­ki i Praw Autor­skich, UNESCO co roku przy­go­to­wu­je kon­kurs na Świa­to­wą Sto­li­cę Książ­ki. Pierw­szą taką sto­li­cą został Madryt. Tytuł przy­zna­wa­ny jest dla mia­sta, któ­re naj­le­piej przy­go­tu­je pro­gram pro­mu­ją­cy książ­ki i czytelnictwo.

„Mała książ­ka – wiel­ki czło­wiek’’, czy­li świę­to­wa­nie w Polsce

Od 2017 roku, z oka­zji Świa­to­we­go Dnia Książ­ki i Praw Autor­skich, w Pol­sce pro­wa­dzo­na jest kam­pa­nia „Mała książ­ka – wiel­ki czło­wiek’’. W celu zaszcze­pia­nia czy­tel­nic­twa od naj­młod­szych lat, malu­chy obda­ro­wy­wa­ne są książ­ka­mi, któ­re mają je zachę­cić do czy­ta­nia. Czy­ta­nie przez dzie­ci wspo­ma­ga ich roz­wój poznaw­czy i emo­cjo­nal­ny, a tak­że wzbo­ga­ca słow­nic­two i pobu­dza nowe zainteresowania.

Pra­wa autorskie

Nie może­my zapo­mnieć, że 23 kwiet­nia to tak­że Dzień Praw Autor­skich, któ­re zgod­nie z pol­ską usta­wą ozna­cza­ją „prze­pi­sy praw­ne okre­śla­ją­ce upraw­nie­nia przy­słu­gu­ją­ce auto­ro­wi dzie­ła arty­stycz­ne­go, lite­rac­kie­go lub nauko­we­go”. Dzie­lą się one na pra­wa oso­bi­ste oraz mająt­ko­we. Autor­skie pra­wa mająt­ko­we są zby­wal­ne i ogra­ni­czo­ne w cza­sie – trwa­ją od momen­tu powsta­nia dzie­ła przez całe życie twór­cy i wyga­sa­ją 70 lat po śmier­ci auto­ra. Praw oso­bi­stych nie da się wyzbyć, sta­no­wią one raczej sen­ty­ment auto­ra do swo­je­go dzieła.

Świa­to­wy Dzień Książ­ki i Praw Autor­skich to świet­na ini­cja­ty­wa, obcho­dzo­na w ponad 100 kra­jach na całym świe­cie. 23 kwiet­nia odby­wa­ją się licz­ne spo­tka­nia autor­skie z pisa­rza­mi, a co waż­ne dla miło­śni­ków czy­tel­nic­twa wie­le księ­gar­ni sprze­da­je książ­ki w pro­mo­cyj­nych cenach.